اظهارنامه چیست؟
اظهارنامه یک سند رسمی و قانونی است که از طریق دادگستری یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به طور رسمی به طرف مقابل ابلاغ می‌شود.
🔑 به زبان ساده:
اظهارنامه یعنی «اعلام رسمی و محترمانه یک خواسته یا اعتراض، قبل از ورود به دادگاه».
چرا اظهارنامه مهم است؟
ارسال اظهارنامه مزایای زیادی دارد:
• ✅ جلوگیری از کشیده شدن اختلاف به دادگاه
• ✅ کم‌هزینه‌تر از طرح دعوا
• ✅ مدرکی رسمی برای پیگیری‌های بعدی
• ✅ جدی‌تر شدن موضوع برای طرف مقابل
• ✅ کمک به حل سریع‌تر مشکلات
موارد استفاده از اظهارنامه
اظهارنامه در موقعیت‌های مختلف کاربرد دارد:
• مطالبه بدهی یا وجه چک
• درخواست انجام تعهد (مثلاً تحویل خودرو یا ملک)
• اخطار برای تخلیه ملک اجاره‌ای
• اعتراض به تخلف قرارداد
• اعلام فسخ قرارداد
• اخطار به شریک یا همسایه بابت نقض توافق
مراحل تنظیم اظهارنامه
برای نوشتن یک اظهارنامه اصولی، باید این موارد را رعایت کنی:
1. اطلاعات کامل فرستنده و گیرنده
2. بیان دقیق خواسته بدون حاشیه
3. اشاره به مستندات قانونی یا قراردادی
4. لحن محترمانه و رسمی
5. ثبت و ارسال از طریق دفتر خدمات قضایی
نمونه متن اظهارنامه
نمونه:
احتراماً، بدین‌وسیله به استحضار می‌رساند جنابعالی طبق قرارداد مورخ ۱۴۰۲/۰۱/۱۵ موظف به پرداخت مبلغ ۵۰ میلیون ریال بابت اجاره‌بهای ملک واقع در تهران، خیابان … بوده‌اید. نظر به اینکه علی‌رغم مراجعات مکرر این مبلغ تاکنون پرداخت نگردیده، بدین وسیله از شما تقاضا می‌شود ظرف مدت ۱۰ روز نسبت به پرداخت وجه مذکور اقدام نمایید. در غیر این صورت حق پیگیری قانونی برای اینجانب محفوظ خواهد بود.
تفاوت اظهارنامه و دادخواست
خیلی‌ها این دو رو با هم اشتباه می‌گیرن:
• اظهارنامه: اعلام رسمی و اخطار قبل از دعوا
• دادخواست: شروع رسمی دعوا در دادگاه
یعنی اظهارنامه مثل زنگ خطر قانونیه و دادخواست ورود به مرحله جدی دعوا.
هزینه ارسال اظهارنامه
هزینه ثبت اظهارنامه بسیار کمتر از هزینه دادخواست است. معمولاً شامل:
• هزینه ثبت در دفتر خدمات قضایی
• هزینه تمبر و ابلاغ
• در صورت نیاز، حق‌الزحمه وکیل
سوالات متداول درباره اظهارنامه
۱. آیا ارسال اظهارنامه اجباری است؟
خیر. اما در بسیاری از موارد ارسال آن قبل از دادخواست توصیه می‌شود تا مشکل بدون دادگاه حل شود.
۲. آیا می‌توان اظهارنامه را بدون وکیل نوشت؟
بله، اما بهتر است با مشاوره حقوقی نوشته شود تا متنت دقیق و بدون ایراد باشد.
۳. اگر طرف مقابل به اظهارنامه پاسخ ندهد چه می‌شود؟
پاسخ ندادن به اظهارنامه باعث بی‌اعتباری آن نمی‌شود و می‌توانی از آن به عنوان مدرک در دادگاه استفاده کنی.
۴. آیا اظهارنامه فقط در مسائل مالی کاربرد دارد؟
خیر. در هر نوع اختلاف یا تعهد قانونی و قراردادی قابل استفاده است.
۵. چند روز طول می‌کشد تا اظهارنامه ابلاغ شود؟
معمولاً ظرف چند روز کاری توسط مأمور ابلاغ به طرف مقابل تحویل داده می‌شود.
چک‌لیست سریع تنظیم اظهارنامه
✅ مشخصات کامل طرفین
✅ بیان محترمانه و روشن خواسته
✅ اشاره به قرارداد یا قانون مربوطه
✅ تعیین مهلت منطقی برای انجام تعهد
✅ امضا و ثبت در دفتر خدمات قضایی
جمع‌بندی
اظهارنامه، یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین ابزارهای قانونی برای پیگیری حق و حقوق ماست.
خیلی وقت‌ها، یک اظهارنامه درست و اصولی می‌تونه مشکل رو بدون دادگاه حل کنه.
پس اگر دنبال راهی مطمئن، سریع و کم‌هزینه برای احقاق حق خودت هستی، ارسال یک اظهارنامه رو جدی بگیر.
📌 پیشنهاد ویژه:
اگر قصد داری اظهارنامه تنظیم کنی، همین الان با یک مشاور حقوقی یا وکیل مشورت کن تا متن دقیق‌تری داشته باشی و نتیجه مطلوب‌تری بگیری.