۱. مالیات بر درآمد چیست؟
مالیات بر درآمد، مالیاتی است که دولت از سود خالص اشخاص حقیقی یا حقوقی می‌گیرد. یعنی اگر در پایان سال، درآمد شما از هزینه‌ها بیشتر باشد، باید از آن سود مالیات بدهید.
مثال ساده: اگر یک مغازه در سال ۵۰۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد و ۳۰۰ میلیون هزینه کرده باشد، سود آن ۲۰۰ میلیون است. مالیات به این سود تعلق می‌گیرد.
اشخاص مشمول: تمام کسب‌وکارها، شرکت‌ها و مشاغل آزاد.
۲. مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)، مالیاتی است که در هنگام فروش کالا یا خدمات به مشتری نهایی اضافه می‌شود. فروشنده این مالیات را از خریدار می‌گیرد و به دولت پرداخت می‌کند.
نرخ فعلی در ایران: ۹٪ (شامل ۶٪ مالیات و ۳٪ عوارض)
مثال: اگر محصولی ۱ میلیون تومان قیمت دارد، فروشنده باید ۹۰ هزار تومان به عنوان VAT از مشتری بگیرد.
📌 توجه: فروشنده فقط واسطه است؛ مالیات بر ارزش افزوده را خودش پرداخت نمی‌کند بلکه از مشتری می‌گیرد.
۳. مالیات تکلیفی چیست؟
مالیات تکلیفی زمانی اتفاق می‌افتد که شما به شخص یا شرکتی پول پرداخت می‌کنید و موظف هستید بخشی از آن را به عنوان مالیات نگه دارید و به اداره مالیات بدهید.
رایج‌ترین مثال: پرداخت حق‌الزحمه مشاوره یا قرارداد خدماتی
نرخ‌ها بسته به نوع پرداخت متفاوت است (مثلاً ۱۰٪ برای برخی قراردادها)
📌 یعنی شما به جای اینکه کل پول را بدهید، درصدی از آن را کسر می‌کنید و مستقیم به اداره مالیات می‌پردازید.
۵. چه کسانی مشمول هر نوع مالیات هستند؟
✅ مالیات بر درآمد: همه مشاغل ثبت‌شده، شرکت‌ها، فروشگاه‌ها، فریلنسرها
✅ مالیات بر ارزش افزوده: اشخاصی که در نظام VAT ثبت‌نام کرده‌اند (اغلب شرکت‌ها و فروشگاه‌های بزرگ)
✅ مالیات تکلیفی: هر کسی که قرارداد خدماتی با اشخاص یا شرکت‌ها می‌بندد (مثل کارفرمایان)
۶. نکات مهم برای جلوگیری از جریمه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی را سر وقت ارسال کنید.
در سامانه مالیاتی ثبت‌نام کنید و دفاتر قانونی داشته باشید.
در پرداخت مالیات بر ارزش افزوده تأخیر نکنید.
مالیات تکلیفی را نگه دارید و خودتان پرداخت کنید؛ در غیر این صورت مشمول جریمه می‌شوید.
شناخت تفاوت بین انواع مالیات، به شما کمک می‌کند از جریمه‌های مالیاتی دور بمانید و کسب‌وکارتان را به‌درستی مدیریت کنید. مالیات بر درآمد به سود خالص شما مربوط می‌شود، مالیات بر ارزش افزوده را مشتری پرداخت می‌کند و مالیات تکلیفی را باید هنگام پرداخت به دیگران در نظر بگیرید.
اگر هنوز سوالی دارید یا نمی‌دانید مشمول کدام مالیات هستید، در بخش نظرات بپرسید تا پاسخ دهیم!